CWV #28: Điều gì khiến chúng ta chọn để tiếp tục với vòng tròn?

Host & Guardian: Sơn Hà & Nam Taro

Người thu hoạch: Bảo Linh & Diệu Linh

Bài thu hoạch dưới đây là ghi chép chi tiết tiến trình và nội dung của vòng tròn diễn ra vào sáng Chủ Nhật, ngày 21 tháng 8 năm 2022. Lưu ý, mỗi "-" là một chia sẻ riêng biệt.

Chủ đề: Khoảnh khắc nào trong vòng tròn khiến chúng ta tiếp tục trên con đường này?

"Em tin hẳn là sẽ có điều gì đó có ý nghĩa xuất hiện khi ta đi hành trình nào đó khiến ta tiếp tục nỗ lực tiến về phía trước. Vì vậy nên trong em tò mò và mong muốn được nghe những câu chuyện thú vị, giây phút xúc động hay khoảng khắc làm tâm hồn ta reo lên trong vòng tròn anh chị em đã trải qua. Thật quý giá biết bao khi chúng ta có dịp ngồi lại kể nhau nghe những khoảng khắc làm tim mình rung rinh, để cùng nhau nuôi dưỡng những ước mơ trên hành trình cùng kiến tạo không gian vòng tròn."

Ý định của vòng tròn số 28 sẽ là không gian kể chuyện, kết nối và hiểu nhau cho cộng đồng chúng ta. Chúng ta không cần tới để thu hoạch những bài học cụ thể, mà hi vọng chúng ta tới để tiếp thêm lửa cho nhau cho hành trình 1 năm tiếp theo của cộng đồng này.

 

1. TIẾN TRÌNH CHECK-IN:

Mọi người đang quan sát trạng thái gì bên trong mình? Có sự tò mò gì với chủ đề hôm nay?

.

.

.

Trước khi bước vào tiến trình check-in, người bảo hộ rung hai tiếng chuông để tất cả mọi người có thời gian lắng lại và chuyển dịch dần vào không gian vòng tròn.

.

.

.

- Mình thấy háo hức và bồi hồi khi lâu lắm mới quay lại trong không gian vòng tròn này.

- Mình thấy háo hức vì lần đầu tiên tham gia, làm được một số công việc trong ngày nên giờ cảm thấy thảnh thơi.

- Đây cũng là lần đầu tiên mình tham gia, muốn tham gia để ngồi cùng tò mò về những câu chuyện của mọi người.

- Mình háo hức lắm vì lâu lắm mới quay lại không gian này, lúc nãy vào theo giờ bình thường thì thấy không có ai cả, kiểm tra lại thời gian thì mới nhận ra là 9h mới bắt đầu, thế là mìh có thêm 30 phút chăm con.

- Mình lỡ mất một buổi vòng tròn offline ở HCM lần trước, rất vui khi lại được có cơ hội được tham gia cùng mọi người ngày hôm nay. Mình đến đây không có kì vọng gì cả. Đơn giản là hồ hởi được gặp mọi người.

- Sáng nay, bác giúp việc nhà mình nghỉ, mình đã định ko vào thì thấy ảnh Phương gửi vào nhóm, thấy ai cũng tươi quá thế là mình lựa chọn để tham gia cùn mọi người, để mọi thứ ở  ngoài cửa hết.

- Mình đang ở vườn Xả, Buôn Mê Thuột. Mình vừa mới đáp xuống hôm qua. Sáng nay được dậy muộn và được các bạn chuẩn bị đồ ăn sáng cho. Được mọi người chăm sóc nên mình thấy rất sướng.

 

2. MỞ ĐẦU VÀ LÀM RÕ Ý ĐỊNH TỪ HOST

Mình đang cảm thấy lắng đọng và háo hức, muốn vào vòng chính để được nghe mọi người. Mình vừa di chuyển 40 cây số để tới Sài Gòn và ngồi cà phê sáng sớm với một người bạn.

Gần đây, mình có đọc được chia sẻ từ bác Lê Nguyên Phương chia sẻ về lí do tại sao bác ấy lại chọn để về Việt Nam. Từ những chia sẻ của bác, mình cảm thấy được mời gọi dể mở vòng tròn này, muốn lắng nghe những câu chuyện và trải nghiệm của mọi người về trải nghiệm trong các vai trò mình đã từng làm (host hay guardian):

Khoảnh khắc nào trong vòng tròn (từ trước đến giờ) khiến mọi người muốn tiếp tục với hành trình điều phối này?

 

3. VÒNG TRÒN CHIA SẺ CÂU CHUYỆN

- Ngày trước, cứ có vòng tròn nào là mình lôi chồng mình đi cùng. Dù đã biết chồng nhiều năm, dù đã hẹn hò lâu, nhưng cứ mỗi vòng tròn mình lại thấy một phần nào đó rất khác của chồng mình.

Mình mang những vòng tròn đầu tiên vào một nhóm học tiếng anh. Chúng mình ngồi thành vòng tròn có, check-in, check-out, có vật nói. Lúc đầu, mọi người cảm thấy kì lạ, nhưng sau đó dần dần điều kì diệu đã xảy ra. Có bạn chia sẻ với mình sau những trải nghiệm vòng tròn:  

"Không hiểu sao trong thời gian này mình mới được biết người kia nhiều như thế. Cùng là môt người như vậy, tôi ko thích người này như thế, nhưng ở trong không gian vòng tròn mình lại thấy họ khác quá.”

Với mình thì trong tổ chức cũ, mình cứ thấy một người này là mình rén, nhưng khi được nghe câu chuyện của bạn ấy (yêu cầu công việc bắt buộc bạn ấy phải làm những điều mà người khác coi là kiểm soát, soi mói), bạn ấy không thích bản chất công việc của mình và cảm thấy cô đơn, mình nghe như vậy, mình thấy thương và thấu cảm cảm. Mình dần dần có trạng thái đó đối với những người đồng nghiệp của mình.

Từ những trải nghiệm này mà càng về sau mình càng đặt ra câu hỏi làm thế nào để giới thiệu vòng tròn vào những cộng đồng, nhóm người và không gian khác nhau.

 

Người bảo hộ ra hiệu cầm vật nói và chia sẻ mong muốn có sự hỗ trợ từ bất cứ ai trong vòng tròn cảm thấy mình có khả năng để cùng thu hoạch. Người bảo hộ chia sẻ sự mất tập trung khi không thể vừa thu hoạch vừa quan sát năng lượng của vòng tròn. Hai thành viên trong vòng tròn xung phong để hỗ trợ thu hoạch.

 

- Mình thực hành vòng tròn liên tục 2 năm cho đến khi có em bé thì dừng lại. Mình có 2 lần thực hành đáng nhớ:

(1) Mình mở một vòng tròn có tên là “Chuyện của đời”, ở vòng tròn đó mỗi người có thể chia sẻ trong vòng tròn 1 câu chuyện bất kỳ. Mình nhận thấy sức mạnh chữa lành của việc được lắng nghe hoàn toàn. Rất tiếc là mình đành phải dừng lại sau 3 tháng, do địa điểm xa quá.

(2) Mình mở một vòng tròn trên tầng 2 của một quán cà phê rất tối. Trong không gian rất tối đó, mình mời gọi ai muốn chia sẻ thì dơ tay, mở mắt ra và được nhận vật biết nói là viên đá thạch anh. Lúc đầu, mọi người ngồi trong sự chờ đợi, nhưng sau dần các câu chuyện và chia sẻ mở ra một cách tự nhiên. Khi chương trình kết thúc, mọi người ra về mà không ai biết đến ai, nhưng mình nhận ra những người mới gặp nhau cũng có thể kết nối sâu sắc nhờ vòng tròn.

 

- Mình biết đến vòng tròn ở vai trò người tham gia. Đối với mình đó là một thực hành mới, ở đó mỗi người đều có quyền nói và sự lắng nghe tạo ra sự cân bằng trong một nhóm. Mình thấy thoải mái, vì bình thường trong nhóm, mình không biết khi nào nên chia sẻ vì các ý kiến đến và đi rất nhanh.

Ngược lại thì trong vòng tròn, mình cảm thấy có thời gian để process các cuộc đối thoại. Sau một thời gian thì mình nhận ra 1 điểm mạnh nữa: Vòng tròn là công cụ mạnh mẽ để huy động trí tuệ tập thể và hoà giải xung đột. Từ những nhận thức và ấn tượng mjanh mẽ về vòng tròn như vậy, mình trở thành người điều phối và có cơ hội ứng dụng Vòng tròn trong môi trường giáo dục, mình bất ngờ trước sức mạnh của Vòng tròn khi mình có thể trao quyền bình đẳng cho học sinh (lựa chọn nói hoặc không nói), cũng như không cần cố gắng nắm quyền kiểm soát.

Mình cũng quan sát được những khó khăn ở đồng nghiệp và những nhu cầu khởi sinh trong công việc (áp lực, mệt mỏi) để có thể ứng dụng Vòng tròn. Mình tạo ra không gian vòng tròn để mọi người có thể chia sẻ những khó khăn và cùng nhau chiêm nghiệm tiến trình. Mình chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ đến với bản thân trc, sau đó đến các thành viên khác và của cả nhóm. Mình muốn tiếp tục tìm hiểu và học hỏi về phương pháp này.

 

- Mình biết đến Phương pháp Vòng tròn với tư cách người tham dự và muốn mở rộng mô hình này trước hết với tổ chức đang làm việc. Trải nghiệm đầu tiên của mình: Vòng tròn gắn kết những người xa lạ trong một không gian đủ an toàn để nói lên những suy nghĩ thầm kín, từ đó sau vòng tròn họ có thể tiếp tục mang tinh thần đó vào cuộc sống. Mình cũng không còn cảm thấy cô đơn khi biết có những người khác đang đi hành trình giống mình, thấy mình là người bình thường.

Trong vòng tròn, nhiều khi chỉ lắng nghe thôi cũng có thể tìm thấy câu trả lời cho vấn đề của mình.

Khi tham vấn 1-1, sức ép dồn lên tham vấn viên khi phải dùng trí tuệ để gợi mở, ngược lại thì trong vòng tròn, người tham gia được khuyến khích tự tìm câu trả lời vốn đã có sẵn bên trong hoặc được gợi mở thông qua chia sẻ của các thành viên khác.

Mình thấy được sự kỳ diệu của việc đối thoại. Giao tiếp hàng ngày mà mình quan sát thấy không phải đối thoại vì không có sự lắng nghe và tương tác sâu đa chiều, vùa có khoảng lặng, vừa gơi mở ra nhiều điều, vừa có sự chiêm nghiệm. Mình đang áp dụng vòng tròn vào 1 số hoạt động ở công ty như welcome newbie hay định hướng công việc. Câu hỏi mình đang đau đáu là làm thế nào để đưa vòng tròn vào doanh nghiệp, nhất là khi mọi người không thể ngừng nói?

 

- Mình có những thực hành vòng tròn với những người yêu của mình - những người mình thân quen và sẽ còn tiếp tục ở cùng nhau sau vòng tròn. Mình nhận ra mình hay không nói lên nhu cầu của mình, mặc dù rất quen lắng nghe nhu cầu của người khác. Thực hành vòng tròn giúp mình nhận ra nhiều điều về bản thân, nhìn nhận những khía cạnh mới.  

 

- Mình đã từng mở một chương trình mang tên vắc xin tinh thần, đây là chương trình dành cho nhân viên công tác xã hội hỗ trợ thanh thiếu niên sử dụng chất. Nhờ những vòng tròn này mà mình được lắng nghe câu chuyện về việc sử dụng chất.

Mình nghe câu chuyện từ một bạn nhân viên công tác xã hội còn trẻ, sinh năm 1995, chia sẻ việc tiếp cận những đối tượng cần hỗ trợ rất khó khăn. Chính bản thân phải sử dụng chất mới tiếp cận được với những thanh niên sử dụng chất. Bạn ấy kể về lằn ranh mong manh về việc có thể bị nghiện dùng chất. Bên cạnh khó khăn về công việc, mình còn nghe được những khó khăn cuộc sống như không có thời gian trò chuyện được với con. Những vòng tròn này làm mình cảm thấy cuộc sống thật rộng lớn và khiêm nhường, mình nghe được những tâm tư mà bình thường mình khó có thể nghe thấy được. Mình nhận ra tầm quan trọng của vòng tròn trong việc tạo không gian nâng đỡ, sẻ chia. Dù mình là người đến để host và hỗ trợ nhưng cuối cùng, chính mình lại là người học được nhiều nhất từ những người tham gia.  

 

- Sau khi nghe câu chuyện của mọi người, mình nhận ra rõ hơn cảm giác có 1 cộng đồng là như thế nào. Bản thân mình đến với vai trò điều phối vì những vướng mắc của chính cá nhân khi còn trể trong việc giao tiếp: Tại sao phải tranh giành để được nói thay vì mọi người đều có cơ hội được nói? Mình đã từng là người rất khó khăn để có thể chia sẻ trong nhóm vì mình cần thời gian suy nghĩ, và vì nhiều khi không tìm được cơ hội để mở lời chia sẻ, cũng như không có ai để ý để mời mình cả. Vì thế mà mình trân trọng sự cân bằng quyền lực mà vòng tròn đem đến cơ hội cho mỗi người để được chia sẻ.  

Gần đây mình nghe được một chuyên gia sử dụng cụm từ “trí tuệ cộng hưởng” và mình thấy rất tâm đắc so với cụm từ “trí tuệ tập thể”. Từ “cộng hưởng” làm rõ hơn quá trình khi lắng nghe từ người khác, mỗi cá nhân sẽ có điều gì đó thay đổi trong bản thân họ, rồi từ chính sự cộng hưởng thay đổi này mà một nhóm cùng nhau nhìn được những góc nhìn mới hay ý tưởng mới.

Đối với mình, thực hành vòng tròn là thực hành tò mò việc mình nghe người khác ra sao, tâm thế của mình trong vòng tròn được thực hành trong những điều nhỏ nhất, mình có tâm thế muốn hiện diện với người đối diện thì có thể dần dần cùng nhau bước qua và giải quyết những xung đột.

 

- Công ty của mình là tổ chức thực hành theo mô hình màu xanh ngọc, đặt con người vào trung tâm. Trong công việc của mình, mình thường hay đối diện với sự mâu thuẫn muốn nhìn nhận con người với tất cả sự đa dạng về mặt cảm xúc của họ mà vẫn đảm bảo tính hiệu quả và kết quả trong công việc. Mình cũng đã thử nghiệm điều phối vòng tròn trong công ty một thời gian thì được lắng nghe checkout gần đây từ 1 bạn thường nghi ngờ tính hiệu quả của vòng tròn là: "Đây là lần đầu tiên mình thấy vòng tròn hiệu quả". Mình cũng có những nhận ra gần đây vể việc ứng dụng vòng tròn sao cho hiệu quả, linh hoạt ứng dụng mô hình tam giác khi cần đi nhanh và ứng dụng mô hình vòng tròn khi lắng nghe nhau, lắng nghe nhu cầu và quan điểm. Cuối cùng thì ứng dụng vòng tròn hay tam giác cũng đều là để hướng mọi người tới một mục đích chung.

Host chia sẻ về giới hạn thời gian còn lại, kêu gọi sự đồng thuận về mặt thời gian có thể đi tiếp cùng nhau, và sau đó check-in với hai thành viên còn lại chưa có cơ hội chia sẻ.

 

- Mình có nhu cầu muốn được lắng nghe nhiều hơn ở buổi này.

- Mình muốn thực hành vòng tròn vì giúp ích cho bản thân trước tiên. Mình nhận ra mình phải khoác quá nhiều vai diễn để làm hài lòng người khác trong cuộc sống thường nhật, nhưng trong vòng tròn, mình không phải diễn, mình đc nhìn nhận bản thân trọn vẹn, được khuyến khích tin tưởng vào tiến trình của mình, vững vàng từ bên trong, biết cách bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc. Mình muốn tiếp tục đi tiếp, đưa vòng tròn vào bệnh viện để trải nghiệm của bệnh nhân được nhẹ nhàng nhất.

 

4. CHECK-OUT: ĐIỀU GÌ CÒN ĐỌNG LẠI

5. CHIÊM NGHIỆM TỪ NGƯỜI HOST SAU VÒNG TRÒN:

Sau mỗi vòng tròn, người host lại có dịp được ngồi chiêm nghiệm lại tiến trình và suy ngẫm về những điều mình học hỏi được.