CWV#05 - Công lý phục hồi - Restorative Justice

Hậu trường: SLIDE trình bày, phần ghi hình và khung thời gian tại đây

Những điểm ghi nhớ:

• Khi gắn kết tương quan xã hội không còn chặt chẽ, người ta rất dễ làm điều sai. Xã hội có nhiều cộng đồng, và khi người ta là điều gì sai người ta chỉ cần bước ra khỏi cộng đồng để bước vào cộng đồng khác.
• Tương quan: Relationship, mối quan hệ, kết nối. 
• Giải pháp được đóng góp bởi những bên liên quan thay vì người phán xử.

Vòng tròn được trao tặng đến:

• Những người dễ bị tổn thương
• Bố - bố dạy em không bao giờ đi bằng đầu gối
• Những người bị bất công, cần sự nâng đỡ từ người khác
• Học trò - trong lớp nhận được công lý đúng đắn
• Leader trong công sở của mình
• Thầy Joe - Dẫn dắt vào vòng tròn

Những chứng kiến: "mình nghe thấy...":

• Người có vẻ là nạn nhân chưa hẳn là người đã đúng.
• công lý đến từ bên trong mỗi người.
• công lý được thực thi không có tình người thì nó không đúng bản chất
• dành thời gian để hiểu
• thực thi công lý không bằng trực phạt và nỗi sợ
• sợ sai biến thành nổi sợ cho trẻ
• lý giải những điều bất công xảy ra để bảo vệ và gìn giữ một ai đó, một điều gì đó
• Có những người để công lý sang một bên để dành thời gian cho mình
• đằng sau một hành xử không công lý đằng sau có lý do, mình sẽ hành xử khác đi
• Công lý không thực thi từ trên xuống, thì từ dưới lên
• công lý không quan trọng bằng tình yêu.
• em nghe thấy mong muốn xin lỗi thật sự khi mình đã trưởng thành, còn khi còn nhỏ mình chỉ xin lỗi để không bị đánh
• Những người xung quanh không được bảo vệ thì sẽ rất đau khổ.

Trí tuệ tập thể: Việc thực thi công lý cần có những yếu tố nào?

1. Tập hợp đủ thông tin, GÓC NHÌN ĐA CHIỀU
2. Dựa trên NHÂN QUYỀN
3. Người phạm lỗi hiểu được ĐẦY ĐỦ ẢNH HƯỞNG họ đã gây ra.
4. HÌNH PHẠT mang ý nghĩa XÂY DỰNG, ích lợi cho cuộc sống chứ KHÔNG PHẢI DIỆT TRỪ
5. Dựa trên TÌNH YÊU THƯƠNG và sự TÔN TRỌNG cho cả 2 bên
6. không nên lầm lẫn: công lý là công cụ không phải mục đích giúp mọi người sống đúng với phẩm hạnh của mình. Thực thi công lý nên quan tâm đến xoa dịu nỗi đau tổn thương cả hai bên nạn nhân và người gây ra.
7. Công lý cần đi với sự minh bạch, công lý là bảo vệ không phải chia rẽ, người phán xử cần tôn trọng, công bằng, yêu thương. Công lý hướng tương lai. Công lý dành cho mọi người. Công lý cần được xây dựng trước khi nó bị phá bỏ(Xây dựng những hệ sinh thái của sự tích cực, đúng đắn trước khi những điều tiêu cực xảy ra - Mất bò mới lo làm chuồng) 

Một điều gì bạn có thể làm được để bắt đầu với công lý phục hồi?

• Talent review trong công ty, cảm thấy rây rứt: mình là ai mà mình lại quy cho người ta kết quả này và làm ảnh hưởng đến cả tương lai sự nghiệp của người đó. Cần có plan để cải tiến năng lực của nhân viên, thay vì đánh giá và dán nhãn. Giá trị, năng lực của bạn không đứng yên mà là bạn lựa chọn để tiến lên và cải thiện(Restorative)
• Nếu mình có giả định, hay giả định điều tử tế nhất. Mất tiền, và được khuyên: với số tiền đó thì gia đình họ có thể sống tốt hơn, những đứa trẻ được đi học, góc nhìn mình được thay đổi.
• Mô hình tháp 3 tầng và mô hình 4 trục có thể áp dụng công ty: làm dự án giúp nhân viên hạnh phúc.

• Áp dụng với cá nhân, dành thời gian tìm hiểu động lực của những người đang có khó khăn với mình tránh kết tội quá nhanh.
• Nhu cầu chưa được đáp ứng, cách họ làm vì họ nghĩ đó là cách duy nhất. thay vì chỉ xử lý theo quy định thì cần có sự thấu hiểu hoàn cảnh của họ. Kết nối trong cộng đồng yếu thì dễ làm sai, vì mn không quan tâm và nhắc nhở nhau. Nghiên cứu và đề xuất với bộ phận có liên quan.
• Góc nhìn đa chiều, tránh được sự nhân danh công lý nhưng không thực sự là phục hồi công lý. Nhân quyền, nhanh chóng trừng phạt mà không cho người gây hại và bị hại chia sẻ những nhu cầu, nguyên nhân,... từ phía họ.
• Trong cộng đồng khi lên tiếng thì ai là người lắng nghe: Trong phiên tòa thì các bên liên quan sẽ lắng nghe nhau.
• Các xã hội nào áp dụng được phục hồi công lý, cần xét đến vòng ảnh hưởng của mình và cố gắng làm tốt phần tác động đó.

Thơ đóng vòng tròn

Out beyond the ideas of right-doing and wrongdoing, there is a field I will meet you there - Rumi

Ta xin hẹn gặp nhau

Nơi đúng - sai vắng bóng

Ta xin hẹn gặp nhau

Nơi trái tim mở rộng

Lời Việt: Đặng Hoàng Trung

Chứng kiến:

1. Năng lượng: thành viên mới tham gia, nhưng cởi mở chia sẻ, mọi người tích cực, an toàn.
2. Ngôn ngữ: Chia sẻ tích cực.
3. Ngôn ngữ không lời: tương tác dễ thương: thả tim, 
4. Chủ đích: mọi người tham gia vào vòng tròn có đạt được mục đích của mình. có những điều rút ra cho mình để áp dụng phục hồi công lý vào cuộc sống. 

Những điểm có thể làm tốt hơn:

• Định nghĩa công lý của mình là gì? có nên có phần đặt vấn đề và định nghĩa chung. 
• Thời gian hơi thiếu, có thể cân nhắc tách thành 2 buổi
• Hoạt động gợi ý: có những hình ảnh liên quan đến chủ đề, và cho người tham gia chọn, để người host biết được góc nhìn của người tham gia có góc nhìn ntn, để khi trình bày thì sẽ hiểu được người tham gia.